Co to jest praca na wysokości i kto musi wykonywać badania wysokościowe?

Praca na wysokości nie zawsze oznacza wspinaczkę na dach drapacza chmur. Wystarczy wykonywać zadanie na regale w magazynie wysokiego składowania, obsługiwać podnośnik koszowy czy montować instalację na rusztowaniu, aby przepisy zakwalifikowały czynność jako potencjalnie niebezpieczną. Dlatego tak ważne jest, by każdy pracownik i pracodawca rozumiał, co to jest praca na wysokości w ujęciu prawa i dobrze przygotował się do realizacji takich czynności.

Nasz poradnik krok po kroku odpowiada na pytanie, kiedy jest mowa o pracy na wysokości, a także wskazuje zawody, w których zaświadczenia lekarskie są obowiązkowe. Przystępnie pokazujemy,  na czym polega badanie wysokościowe, jakie elementy obejmuje i w jakich wariantach się je wykonuje – od badań wysokościowych do 3 metrów, po te wymagane przy pracy znacznie powyżej gruntu. Przeczytaj i rozwiej wszystkie swoje wątpliwości!

Spis treści:

• Co to jest praca na wysokości według przepisów? Definicja w pigułce
• Jakie zawody wymagają badań do pracy na wysokości? Lista profesji
• Na czym polegają badania wysokościowe? Przebieg i zakres
• Jak przygotować się do badań wysokościowych? Praktyczne wskazówki
• Jak zadbać o bezpieczeństwo podczas pracy na wysokości? Główne zasady

Co to jest praca na wysokości według przepisów? Definicja w pigułce

Praca na wysokości to czynności wykonywane na powierzchni znajdującej się co najmniej 1 metr nad ziemią lub podłogą, o ile stanowisko nie posiada pełnych zabezpieczeń w postaci balustrad i krawężników. Definicja pracy na wysokości pojawia się w przepisach BHP i obejmuje także sytuacje, w których upadek grozi z regału, rusztowania czy podestu ruchomego.

Pracownicy często pytają o to, od ilu metrów jest praca na wysokości. Odpowiedź brzmi – już od jednego metra, o ile brak jest pełnych zabezpieczeń. W praktyce oznacza to, że także krótkie wejście na dach, regał czy estakadę kwalifikuje się jako praca na wysokości powyżej 1 m. Ponadto zgodnie z przepisami obowiązek badań i stosowania środków ochrony zależy od ryzyka, a nie od długości wykonywanego zadania.

Szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym Light 4 Irudek

Jakie zawody wymagają badań do pracy na wysokości? Lista profesji

Badania lekarskie obowiązują wszystkich, których codzienne obowiązki wiążą się z ryzykiem upadku. Prace wysokościowe pojawiają się w wielu branżach – od budownictwa po logistykę. Najczęściej wymienia się:

• monterów konstrukcji stalowych, dekarzy, blacharzy i pracowników rusztowań,
• elektryków linii napowietrznych, kominiarzy, instalatorów paneli PV na dachach,
• magazynierów w halach wysokiego składowania, operatorów podnośników,
• konserwatorów masztów, serwisantów oświetlenia ulicznego,
• operatorów żurawi, pracowników mostów i estakad.

Przy pracach tego typu. szczególne znaczenie ma sprzęt asekuracyjny. Urządzenia samozaciskowe do liny blokują zjazd w razie poślizgu i znacznie zmniejszają ryzyko wypadku.

Na czym polegają badania wysokościowe? Przebieg i zakres

Przejdźmy do omówienia, na czym polega badanie wysokościowe. Oznacza kompleksową ocenę zdrowia, mająca na celu sprawdzenie, czy organizm poradzi sobie w warunkach ryzyka upadku.

Badania obejmują m.in.:

• wywiad zdrowotny i ogólną ocenę stanu organizmu,
• badanie laryngologiczne (testy błędnikowe i równowaga),
• badanie okulistyczne (ostrość i widzenie przestrzenne),
• konsultację neurologiczną i ocenę układu nerwowego,
• dodatkowo EKG, spirometrię lub inne testy, jeśli występują wskazania.

Rozróżnia się trzy podstawowe zakresy orzeczeń:

• badania wysokościowe do 3 metrów – podstawowa ocena,
• badania wysokościowe powyżej 3 m – poszerzone testy równowagi i koordynacji,
• badania wysokościowe powyżej 1 m – stosowane m.in. dla magazynów i krótkotrwałych prac serwisowych.

Jak przygotować się do badań wysokościowych? Praktyczne wskazówki

Aby zwiększyć szanse na pozytywne orzeczenie, warto zastosować kilka wskazówek:

1. Zapewnij sobie odpowiednią ilość snu – minimum siedem godzin.
2. Unikaj nadmiaru kawy i soli dzień wcześniej – mogą zaburzyć ciśnienie.
3. Zabierz ze sobą dokumenty medyczne, listę leków, poprzednie wyniki badań.
4. Odpowiadaj szczerze na pytania lekarza – zatajenie objawów może zagrozić całej ekipie.

Jak zadbać o bezpieczeństwo podczas pracy na wysokości? Główne zasady

Wiesz już, co to jest praca na wysokości, ale wciąż zastanawiasz się, jak zadbać o bezpieczeństwo już w trakcie wykonywania obowiązków? Fundament tworzy plan: ocena ryzyka przed startem, wyznaczenie stref niebezpiecznych, kontrola dojść oraz przypisanie ról ratunkowych. 

Sprzęt powinien wynikać z konfiguracji stanowiska i instrukcji producenta. Uprząż pełna z amortyzacją odpadnięcia, hełm z paskiem podbródkowym, łączniki o odpowiedniej wytrzymałości i punkt kotwienia powyżej środka ciężkości użytkownika – ten zestaw buduje margines bezpieczeństwa. Dla ekip wdrażających nowe procedury przydatne bywają gotowe zestawy do prac na wysokościach, które redukują ryzyko błędnej konfiguracji elementów.

Kontrole okresowe uprzęży i łączników po każdym zdarzeniu wymagają bezwzględnej wymiany elementów absorbujących energię. Porządek na platformie usuwa potknięcia, a liny narzędziowe minimalizują spadanie przedmiotów. Z kolei drobne akcesoria do prac na wysokości – kieszenie organizujące, uchwyty, worki transportowe – poprawiają ergonomię.

Kask ochronny do pracy na wysokości Oreka Mips żółty Irudek

Pamiętaj! Każdy ma prawo odmówić wykonania zadania bez ochrony, a pracodawca powinien przerwać pracę przy niekorzystnej pogodzie, słabej widoczności lub braku możliwości wyznaczenia punktu kotwiącego. Twoje zdrowie i bezpieczeństwo są najważniejsze.